ERGENLERLE İLETİŞİM: DUYMAK MI, DİNLEMEK Mİ?
Ergenlik, değişimin yoğun yaşandığı bir dönemdir. Vücut, duygu dünyası, düşünceler ve ilişkiler baştan sona dönüşür. Bu dönüşümün içinde ebeveynle iletişim de çoğu zaman zorlaşır. Daha önce açıkça konuşan çocuk, şimdi kısa ve keskin cevaplar verir; kapısını kapatır, paylaşmaktan uzaklaşır, zaman zaman öfkeli veya alaycı olabilir.
Ebeveyn için bu dönüşüm, genellikle “çocuğumu kaybediyorum” duygusunu da beraberinde getirir. Ancak bu dönem, uzaklaşma değil iletişimi yeniden tanımlama zamanıdır.
İletişim Kurmak, Konuşmak Değil Anlamaktır
Ergenlerle iletişim kurarken en sık yapılan hata, hemen çözüm sunmak ya da nasihat vermektir. Oysa ergenin ihtiyacı çoğu zaman çözüm değil, anlaşılmaktır. Şunu sormak önemlidir:
“Şu an ne yaşıyor olabilir? Ne anlatmaya çalışıyor olabilir?”
Ergenler, doğrudan söyleyemedikleri duyguları davranışla ifade ederler. Öfke bir bağırış değil, ‘beni gör’ çağrısı olabilir. Sessizlik bir kopuş değil, ‘anlatacak gücüm yok’ demektir.
Ergenle Sağlıklı İletişimin Temel İlkeleri
🔹 Yargılamadan Dinle
“Yine mi sinirlendin?” yerine, “Bugün seni bu kadar geren şey neydi, anlatmak ister misin?” demek, kapıyı aralık bırakır.
🔹 Zamanı Zorlamadan Seç
Zor bir konuşmayı ergen çok gerginken değil, biraz sakinleştiğinde açmak daha yapıcıdır. “Şu an değil ama sonra konuşmak isterim, ben hazırım” mesajı iletişimi diri tutar.
🔹 Duyguyu Yansıt
“Sinirlenmiş gibisin, doğru mu anlıyorum?” gibi cümleler, hem empati kurduğunuzu gösterir hem de onun kendi duygusunu tanımasına yardımcı olur.
🔹 Küçük Bağlantılar Kur
Her konuşma büyük ve derin olmak zorunda değil. Yan yana yürümek, birlikte kahvaltı etmek ya da onun sevdiği bir konuyla ilgilenmek hepsi bağ kurmanın yollarıdır.
🔹 Sınırları Unutma
İyi iletişim, sınırların olmadığı bir ilişki değil; saygılı ve tutarlı sınırların içinde kurulan bir bağdır. Ergen, onun için orada olduğunuzu ama her davranışın kabul görmeyeceğini bilmelidir.
Ne Söylediğiniz Değil, Nasıl Söylediğiniz Önemlidir
“Ergenlikte söylediklerim çocuğuma ulaşmıyor” diyorsanız, belki kelimeleriniz değil tonlamanız, yüz ifadeniz, zamanlamanız engel yaratıyordur. Ergenler sözcüklerden çok duyguları okurlar.
Bir “Nasılsın?” bazen sorgulama gibi, bazen samimi bir ilgi gibi duyulur. Bu yüzden iletişim sadece içerik değil, duygu taşımaktır.
Sonuç: İlişkiniz Konuşmaya Aç Bir Kitap Gibidir
Ergenlikte ilişki kopmaz, sadece biçim değiştirir. Çocuğunuzun duygularına alan açmak, onu kendi dünyasında ciddiye almak; bağınızı yeniden ve daha derinden kurmanın yoludur. Onun artık “küçük” olmadığını kabul etmek, sizi uzaklaştırmaz; aksine daha gerçek bir ilişki kurmanızı sağlar.
Ergenlerle iletişim bir yolculuktur — sabır, merak, açıklık ve sevgiyle yüründüğünde, her iki tarafı da dönüştürür